Jurajskie Parki Krajobrazowe

W 1948 r. dr Zygmunt Novák, późniejszy prof. Politechniki Krakowskiej, wystąpił z ideą utworzenia na obszarze Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej parku krajobrazowego. Pod jego kierunkiem powstała wówczas pierwsza koncepcja planistyczna zagospodarowania Jury. Prace te kontynuowano, czego wyrazem było utworzenie w l. 50. i 60. ub. wieku wielu rezerwatów przyrody. Jednak dopiero w 2-giej połowie lat 70. zrodziły się ostateczne projekty parków krajobrazowych, które stały się podstawą powołania w latach 1980-82, odrębnie na obszarze ówczesnych województw: częstochowskiego, katowickiego i krakowskiego Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych, które po zmianach administracyjnych weszły w skład większych jednostek, tj. Zespołów Parków Krajobrazowych, odrębnie dla woj. Małopolskiego (2009 r.) i woj. śląskiego (2000 r.). Określono, iż naczelnym zadaniem Parków winno być wdrażanie idei zrównoważonego rozwoju poprzez ochronę zasobów krajobrazowych, przyrodniczych i kulturowych danego parku, i ich popularyzację, prowadzenie edukacji ekologicznej, a także udostępnianie turystyczne. 

Na obszarze Wyż. Krakowsko-Częstochowskiej są to następujące Parki Krajobrazowe: