Jeziorko w Kusiętach jest największym akwenem w zespole oczek wodnych utrzymujących się na słaboprzepuszczalnych, gliniastych osadach wypełniających leje krasowe, które stosunkowo licznie występują w rejonie Kusięta – Srocko – Małusy Wielkie. To jedyne tego rodzaju obiekty na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Większe jeziora o genezie krasowej znajdują się w Polsce tylko w południowej części Polesia Lubelskiego. Obecność glin ogranicza infiltrację umożliwiając utrzymywanie się wody na powierzchni terenu. Jeziorko w Kusiętach cechuje się zmiennym poziomem wody i zmiennymi wymiarami, które są silnie uzależnione od opadów atmosferycznych – jedynego źródła zasilania zbiornika. Obecnie jeziorko jest akwenem wędkarskim, a część brzegów zostało niestety przekształconych przez człowieka.
Jeziorko krasowe, fot. Tomasz Sieniawski.
Jeziorko krasowe, fot. Tomasz Sieniawski.
Jeziorko krasowe, fot. Tomasz Sieniawski
Na północny wschód od jeziorka znajdują się dwa niewielkie zagłębienia o średnicy kilkunastu metrów, które wypełniają się wodą tylko w okresach mokrych. Jest to zespół niewielkich lejów krasowych, wyznaczających przebieg podziemnego systemu jaskiniowego. W odległości ok. 400 m na północny zachód od jeziorka, rozpoczyna się uwał Koziniec – wąskie, podłużne zagłębienie o długości ok. 220 m i stromych zboczach o wysokości do ok. 10-12 m, powstałe w wyniku zawalenia odcinka stropu systemu jaskiniowego, bądź stopniowego połączenia się ciągu kilkunastu lejów krasowych w miarę ich rozwoju. Prawdopodobnie osady wypełniające powstały uwał zostały wyeksploatowane, wskutek czego uzyskał on wtórną świeżość rzeźby, a procesy krasowe w pewnym stopniu reaktywowały się. W trakcie silnych opadów lub roztopów do uwału niewielkimi strugami spływa woda, która niknie w dnie (ponor). Forma ta uzupełnia powierzchniowe ślady przebiegu lokalnego systemu krasu podziemnego. Obiekt jest silnie zarośnięty przez drzewa i krzewy, dlatego w okresie wegetacyjnym jest trudno dostępny.