Ruiny kościoła Świętych Walentego i Stanisława w Pilicy (Zarzeczu)

W Zarzeczu, niewielkiej miejscowości sąsiadującej z Pilicą, znajdują się ruiny kamiennego kościoła pod wezwaniem Świętych Walentego i Stanisława. Świątynię w tym miejscu wzniesiono już w XVI stuleciu jako część zabudowań szpitalnych. W XVII wieku stanął kościół murowany, w którym posługę sprawowali ojcowie z Zakonu Kanoników Regularnych św. Augustyna, zwani Markami. Obiekt popadł w ruinę po rozbiorach, w drugiej połowie XIX stulecia.

Historia Pilicy

Pilica położona jest w środkowej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej; w pobliżu miasta biją źródła rzeki Pilicy. Centrum miasta, z placem Mickiewicza, znajduje się na lewym brzegu rzeki; na prawym zaś rozciąga się niewielka wieś Zarzecze. Historia zarówno Pilicy, jak i Zarzecza sięga czasów średniowiecznych. Dzięki temu zachowało się tutaj wiele interesujących zabytków - szczególnie obiektów sakralnych. W Pilicy szczególnie warto zobaczyć XIV-wieczny kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela oraz nieodległy od niego, XVII-wieczny kościółek św. Jerzego. W Biskupicach, tuż poza miastem, zachował się barokowy klasztor franciszkanów z kościołem Najświętszego Imienia Jezus.

Ruiny kościoła św. św. Walentego i Stanisława w Zarzeczu

Dla wielbicieli zabytków interesujące będzie z pewnością odkrywanie tajemniczych historii byłego kościoła św. św. Piotra i Pawła, którego skromne pozostałości stoją na widokowej Górze św. Piotra nad Pilicą, oraz ruin kościoła w Zarzeczu. Ta ostatnia świątynia, funkcjonująca przez stulecia pod wezwaniem św. św. Walentego i Stanisława, najpierw była częścią zabudowań szpitalnych, a od początku XIX wieku służyła miejscowym ewangelikom. Pierwszy, drewniany kościół szpitalny, podlegający pilickiej kolegiacie, wzniesiono jeszcze w XVI wieku. Na początku XVII stulecia szpital i świątynia zostały przekazane Zakonowi Kanoników Regularnych św. Augustyna, którego członków nazywano popularnie Markami. Dzięki szczodrym nadaniom wkrótce zastąpili oni drewnianą świątynię - murowaną. Na początku XIX wieku, kiedy Pilica znalazła się na krótko w granicach Prus, kościół odstąpiono protestantom. W drugiej połowie tegoż stulecia popadł on w ruinę.